Το πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και πώς δρούμε μέσα σε αυτόν προκύπτει ως αποτέλεσμα του πώς και τι θυμόμαστε. Είμαστε όλοι ένα κουβάρι από συνήθειες που έχουν διαμορφωθεί από τις αναμνήσεις μας. Και, στο βαθμό που ελέγχουμε τη ζωή μας, το καταφέρνουμε μέσα από μια σταδιακή βελτίωση αυτών των συνηθειών, δηλαδή των δικτύων των μνημών μας. Κανένα αξιόλογο αστείο, καμία εφεύρεση, καμία βαθιά γνώση και κανένα έργο τέχνης δε δημιουργήθηκε ποτέ από μια εξωτερική μνήμη. Τουλάχιστον όχι μέχρι τώρα. Η ικανότητά μας να βλέπουμε με χιούμορ τον κόσμο, να κάνουμε συνδέσεις ανάμεσα σε έννοιες ασύνδετες προηγουμένως, να επινοούμε νέες ιδέες, να μοιραζόμαστε έναν κοινό πολιτισμό, όλες αυτές οι θεμελιωδώς ανθρώπινες πράξεις στηρίζονται στη μνήμη. Τώρα περισσότερο παρά ποτέ, καθώς ο ρόλος της μνήμης στον πολιτισμό μας υποβαθμίζεται με ταχύτατο ρυθμό, χρειάζεται να καλλιεργούμε την ικανότητά μας να θυμόμαστε.

Γιατί οι μνήμες μας είναι αυτές που μας κάνουν αυτό που είμαστε. Είναι η έδρα των αξιών μας και η πηγή του χαρακτήρα μας. Το να διαγωνιζόμαστε για να δούμε ποιος μπορεί να απομνημονεύσει περισσότερες σελίδες ποίησης μπορεί να φαντάζει άσχετο, αλλά στην ουσία αποτελεί σαφή δήλωση ότι παίρνουμε θέση κατά της λήθης και ότι προστατεύουμε πανάρχαιες παραδόσεις από τις οποίες τόσοι πολλοί από εμάς φαίνεται να έχουν αποξενωθεί. Η εκπαίδευση της μνήμης σχετίζεται με την προστασία και την καλλιέργεια κάτι θεμελιωδώς και βαθιά ανθρώπινου.

Το βιβλίο εστιάζει στο χρόνο που αφιέρωσε ο συγγραφέας προσπαθώντας να εκπαιδεύσει τη μνήμη του, αλλά και να την κατανοήσει: τις εσωτερικές της διεργασίες, τα φυσικά της ελλείμματα, το λανθάνον δυναμικό της.

Εξηγεί επίσης πώς έμαθε από πρώτο χέρι ότι η μνήμη μας μπορεί πραγματικά να βελτιωθεί -εντός κάποιων ορίων, βέβαια- και ότι τα επιτεύγματα των πρωταθλητών μνήμης μπορούν στ\' αλήθεια να πραγματοποιηθούν από όλους μας. Αναφέρεται, τέλος, στην επιστημονική έρευνα της υψηλής επίδοσης και στο πώς οι μελετητές των πρωταθλητών μνήμης έχουν ανακαλύψει κάποιες γενικές αρχές για την απόκτηση δεξιοτήτων -μυστικά για τη βελτίωση σχεδόν σε οποιονδήποτε τομέα!- αναλύοντας τον τρόπο με τον οποίο οι διανοητικοί αθλητές εκπαιδεύουν τον εγκέφαλό τους. Οι τεχνικές αυτές αποτελούν μια εκπληκτικά πλούσια και σημαντική κληρονομιά. Ο ρόλος που έχουν παίξει στη διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού είναι ένα από τα μεγάλα ζητήματα της ιστορίας του πνεύματος τα οποία δεν είναι ευρύτερα γνωστά έξω από τους κλειστούς ακαδημαϊκούς κύκλους στους οποίους μελετώνται. Μνημονικά συστήματα όπως το "παλάτι της μνήμης" του Σιμωνίδη διαμόρφωσαν σε σημαντικό βαθμό τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι προσέγγιζαν τον κόσμο από την εποχή της αρχαιότητας μέχρι το Μεσαίωνα και την Αναγέννηση. Για να κινδυνεύσουν να λησμονηθούν στη συνέχεια.